Дзейнасць Камітэта дзяржаўнага кантролю і яго тэрытарыяльных органаў ажыццяўляецца на прынцыпах:
- законнасці;
- захавання і аховы інтарэсаў дзяржавы, правоў і законных інтарэсаў грамадзян Рэспублікі Беларусь, замежных грамадзян і асоб без грамадзянства, у тым ліку індывідуальных прадпрымальнікаў і арганізацый;
- адзінства сістэмы органаў Камітэта дзяржаўнага кантролю і цэнтралізацыі кіравання імі;
- адкрытасці і галоснасці ў той меры, у якой гэта не супярэчыць патрабаванням заканадаўства аб ахове правоў і законных інтарэсаў грамадзян і арганізацый, аб дзяржаўных сакрэтах і іншай тайне, якая ахоўваецца заканадаўчымі актамі;
- прэзумпцыі добрасумленнасці і невінаватасці арганізацый і грамадзян, у адносінах да якіх у адпаведнасці з заканадаўчымі актамі праводзяцца кантрольныя мерапрыемствы;
- роўнасці правоў і законных інтарэсаў усіх суб'ектаў, якія правяраюцца.
Камітэту прадастаўлены наступныя паўнамоцтвы:
- ажыццяўленне кантрольнай дзейнасці, у тым ліку правядзенне праверак;
- адміністрацыйна-працэсуальная дзейнасць;
- аператыўна-вышуковая дзейнасць;
- крымінальна-працэсуальная дзейнасць і іншыя паўнамоцтвы.
Укараненне новых прагрэсіўных метадаў кантролю, уключаючы аўдыт эфектыўнасці, дазваляюць пры зніжэнні кантрольнай нагрузкі на суб'екты гаспадарання атрымліваць аб'ектыўную інфармацыю аб становішчы спраў у рэальным сектары эканомікі, аператыўна вырашаць існуючыя цяжкасці на месцах, пашыраць спектр доследных праблем, а таксама павышаць аператыўнасць і эфектыўнасць кантрольных мерапрыемстваў.
Па выніках кантрольна-аналітычных мерапрыемстваў Камітэт фарміруе канкрэтныя прапановы па вырашэнні выяўленых праблем, устараненню сістэмных прычын і ўмоў, якія перашкаджаюць дасягненню запланаваных мэт, выкарыстанню рэзерваў у эканоміцы і сацыяльнай сферы.
Таксама Камітэт шырока прымяняе розныя формы папераджальнага кантролю і прафілактычных мер, накіраваных на прадухіленне правапарушэнняў.
