Калегія Камітэта дзяржкантролю разгледзела 18 красавіка 2023 г вынікі кантролю ў будаўнічай галіне. Пасяджэнне прайшло пад старшынствам кіраўніка Камітэта Васіля Герасімава, удзел у пасяджэнні прыняў віцэ-прэм'ер Анатоль Сівак, былі запрошаны кіраўнікі будаўнічай галіны, міністэрстваў фінансаў, эканомікі.
Асноўная ўвага ўдзелена пытанням цэнаўтварэння ў будаўніцтве.
Калегіяй адзначана, што сістэма цэнаўтварэння ў будаўніцтве мае патрэбу ва ўдасканаленні. Патрабуецца актуалізацыя нарматываў, павышэння кантролю за цэнамі, якія прымяняюцца пры вызначэнні каштарыснага кошту будаўніцтва аб'ектаў, што фінансуюцца за кошт дзяржаўных сродкаў.
Нарматыўная база Мінбудархітэктуры на сёння прадстаўлена часткова састарэлымі нарматывамі расходу рэсурсаў у натуральным выражэнні (далей - каштарысныя нарматывы). Каштарысныя нарматывы абнаўляюцца недастаткова аператыўна. Толькі 17% каштарысных нарматываў заснаваны на тыпавых тэхналагічных картах, частка запазычаныя з каштарысных нормаў Расійскай Федэрацыі. Астатнія перайшлі са каштарысных нарматываў мінулых гадоў і ў шэрагу выпадкаў не ўлічваюць сучасныя механізмы і спосабы выканання прац.
Фарміраванне коштаў на матэрыялы, вырабы і канструкцыі пры складанні каштарыснай дакументацыі не ў поўнай меры забяспечвае іх дакладнасць.
Пры гэтым удзельнікі будаўніцтва аб'ектаў не матываваны да забеспячэння максімальнай эканоміі дзяржаўных сродкаў. Так, паслугі заказчыкаў фінансуюцца па ўстаноўленай працэнтнай норме ад кошту будаўніча-мантажных работ, фінансавыя вынікі праекціроўшчыкаў не залежаць ад эканамічнай эфектыўнасці прынятых праектных рашэнняў, а падрадчыкі напрамую зацікаўлены ў павелічэнні кошту аб'ектаў, паколькі ад гэтага залежыць памер іх выручкі.
За кошт выключэння эканамічна невыгодных рашэнняў і памылак у праектнай дакументацыі, выяўленых па выніках выбарачных праверак Камітэтам дзяржкантролю, у 2021 годзе рэзервы эканоміі па 355 аб'ектах будаўніцтва склалі 115 млн. руб., у 2022 годзе па 342 аб'ектах - 80 млн. руб.
Напрыклад, на 12,2 млн. руб. зменшаны кошт будаўніцтва ў «ААТ «Гродзенскі шклозавод» новай вытворчасці шкляной тары за кошт аптымізацыі складу абсталявання, памяншэння кошту металаканструкцый, выключэння неабгрунтаванай перавозкі працоўных і камандзіровачных выдаткаў.
На 2,9 млн. руб. зніжаны кошт будаўніцтва моста праз р.Днепр ў г.Рагачове за кошт выключэння больш як 500 т шпунтавай агароджы для ўладкавання фундаментаў апор моста (не патрабуюцца ў перыяд сезоннага абмялення ракі) і залішніх затрат па перавозцы грунту.
Неаб'ектыўнасць і недастатковы кантроль фарміравання каштарысных і, як следства, нязменных дагаворных (кантрактных) цэн падрадных работ па аб'ектах часта прыводзіць да неабгрунтаванай "эканоміі" падрадчыкаў, якая пры нязменнай (кантрактнай) цане можа заставацца ў іх распараджэнні.
Так, з-за няправільна разлічаных каштарысных затрат па эксплуатацыі тунэлепраходчага комплексу пры будаўніцтве трэцяй лініі Мінскага метрапалітэна неабгрунтаваная "эканомія" КУП "Мінскметрабуд" (падрадчык) склала 6,1 млн. руб., якая толькі дзякуючы ўмяшанню КДК была кампенсавана ў бюджэт. Адначасова Камітэтам дзяржкантролю было папярэджана атрыманне названым падрадчыкам часткі такой "эканоміі" у памеры 7,1 млн. руб.
Яшчэ прыклад. Фактычны кошт эксплуатацыі праходчых комплексаў па бестраншэйнай пракладцы вонкавых сетак каналізацыі (4,8 млн. руб.) аказаўся ў 1,5 разы менш каштарыснага кошту (7,2 млн. руб.), што дазволіла падрадчыку ААТ «Трэст № 15 «Спецбуд» атрымаць з бюджэту 2,4 млн. руб. незаробленых сродкаў.
Калегіей таксама разгледжана сітуацыя ў жыллёвым будаўніцтве. Адзначана тэндэнцыя да зніжэння колькасці ўзвядзення шматкватэрных жылых дамоў з перавышэннем нарматыўных тэрмінаў. Так, на 01.01.2022 у рэспубліцы налічвалася 30 аб'ектаў звышнарматыўнага будаўніцтва, на 01.01.2023 - 17, на 31.03.2023 - 12 аб'ектаў.
Аднак забудоўшчыкі ўхіляюцца ад аднясення жылых аб'ектаў да катэгорыі звышнарматыўных шляхам неаднаразовага афармлення прыпыненняў будаўнічых работ. Імі прыпынялася будаўніцтва кожнага другога з жылых дамоў, якія ўзводзяцца на 01.02.2023 (207 з 400).
Па 30 дамах сумарныя перыяды шматразовых прыпыненняў перавысілі нарматыўныя тэрміны іх будаўніцтва. Напрыклад, у г. Магілёве па 2 дамах гатоўнасць была ўсяго ад 5% да 8%. Будаўніцтва жылога дома па вул.Будаўнікоў у г.Салігорску прыпынялася 19 разоў сумарна на 20 месяцаў.
Асноўныя прычыны прыпыненняў - нерытмічнасць фінансавання, адставанне ад графікаў вытворчасці работ.
Неадзінкавымі з'яўляюцца выпадкі ўводу ў эксплуатацыю аб'ектаў жылля без завяршэння будаўніцтвам убудаваных (прыбудаваных) нежылых памяшканняў, аўтамабільных паркінгаў і інжынерных сетак. На 01.02.2023 мелася 23 такія аб'екты.
Па выніках разгляду вынікаў кантролю Камітэтам дзяржкантролю прапанавана Савету Міністраў прыняць меры, у т.л. па забеспячэнні актуальнасці і дакладнасці нарматываў і бягучых цэн на будаўнічыя матэрыялы і вырабы, якія прымяняюцца для вызначэння каштарыснага кошту будаўніцтва, павышэнню ўзроўню яго кантролю; удасканаленню парадку карэкціроўкі кантрактнай цаны падрадных работ; стварэнню эканамічных стымулаў па дасягненню максімальнай эканоміі дзяржаўных сродкаў па выніках будаўніцтва аб'екта і іншыя меры, накіраваныя на эфектыўнае выкарыстанне дзяржаўных сродкаў.
Усе навіны